Yaşanan teknolojik gelişmelerle iş dünyası değişim ve dönüşüme uğramaktadır. Y ve Z kuşağının iş hayatına girmesi ve hızla yükselen teknoloji trendleri ile liderlik anlayışı da değişime uğradı. Artık geleneksel liderlik anlayışı yerini; liderlerin insanları yönetmekten çok onların gelişimleri için çabalama, motivasyonlarını sağlama, onlara rol model olma, ilham verme gibi amaçların öne çıktığı yeni nesil liderlik anlayışına bırakmaktadır. Bugünün iş hayatında bu tür hedefleri olan liderler, başarılı liderler olarak tanımlanmaktadır. Yeni ve geleneksel ayrımına baktığımızda, iletişim farklılığı öne çıkmaktadır. Eski yönetim anlayışında iletişim bariyerlerinin yüksekliği aksaklıklara sebep olmaktaydı. Yöneticilerin ulaşılabilirliği sınırlıydı. Çalışanın fikri katılımından ziyade, sadece yönlendirme ile isteneni yaptığı bir dünya vardı. Günümüzde ise çalışanların en büyük motivasyon unsurlarından biri, aidiyet ve görüşlerine değer verildiğini hissedebilmeleri. Bu yüzden yeni nesil liderlerin bu noktada katılımcılığa daha çok önem vermesi gerekmektedir. Bu anlamda liderlerin hem kendi gelişimleri hem de çalışanlarının başarılı olması adına yenilikleri takip etmesi, çalışanlarla olan ilişkilerini geliştirmesi ve deneyimlerden ders çıkarmaları önem taşımaktadır.
Başarılı bir lider olabilmek için çeşitli şeyleri bilmeniz gerekmektedir. Eğer bazı yeteneklerinizi geliştirir ve bir liderin nasıl davranması, nelere öncelik vermesi gibi bilgilere sahip olursanız, siz de iyi bir lider olabilirsiniz. Peki, başarılı bir lider olmak için neler yapmalısınız? Neleri bilmeli ve dikkat etmelisiniz? Öncelikle vizyonunuza doğru yürürken yanınızda başkalarını da götürmeyi bilmeniz gerekmekte. Ardınızda kalıcı eserler bırakmayı, sizi takip edenlerin sadakat duygularını güçlendirmeyi, liderlik kalitenizi sürekli olarak yükseltebilmek için gerekli olan yatırımları yapmayı, başkalarını etkileme gücünüzü artırmayı, liderlik yeteneğinizin önünü açmayı, yaptığınız rehberlikle başkalarını yetkin kılmayı, insanların size güven duymalarının alt yapısını hazırlamayı ve karakterinizi geliştirmek için içsel disiplininizi kullanmayı öğrenmeniz gerekmektedir.
Liderlerin ortak özelliklerine bakıldığında; vizyon sahibi olması, tutkulu ve fedakar olması, inançlı, kararlı ve tutarlı olması, örnek teşkil etmesi, güvenilir olması, motive etmesi, beklentileri vizyonla bütünleştirmesi, ilham vermesi, gelişim odaklı olması, adalet duygusunun olması, mütevazı olması, iyi bir dinleyici olması, açık iletişim kurması, insanlara ve durumlara karşı duyarlı olması, yenilikçi olması, hızlı ve etkin karar vermesi, esnek olabilmesi, zamanı etkin kullanması, sinerjik takım kurabilmesi dikkat çekmektedir. İyi liderlerin yetkinlikleri sıralandığında; eleştirel düşünme, yaratıcılık, takım yönetimi, duygusal zeka, müzakere yeteneği ve bilişsel esneklik, değişime uyum sağlayabilme, pozitif duruş ve teknoloji karşısında etik değerlere duyarlılık özellikleri öne çıkmaktadır. Öte yandan liderlerin istikrar ve şeffaflık sağlaması gerekmektedir. Bir liderin söyledikleri ile yaptıkları mutlaka birbirini tutmalı. Yapılan analizlerde çalışanların daha istekli çalışması ve şirketlerinde uzun süre kalmalarının, liderin davranışlarının tutarlılığı ve çalışanın fikirlerini dinleyip cevaplandırıyor olmaları ile yakından ilgili olduğu görülmektedir. Çalışanlar en çok liderlerin söyledikleri ile yaptıklarının tutarlı olmasına önem vermektedir. Söyledikleri ile yaptıkları arasında tutarsızlık olan liderler, çalışanların gözünde yetkinlikleri açısından da değer kaybetmektedir. Öte yandan liderin alacağı her kararda şeffaf olması kendi vizyonunun sağlamlığı ve çalışanlarının kuruma uyumu açısından önem taşımaktadır.
Geleneksel liderlik modeli artık eskide kaldı. Disiplini yücelten, sadece sonuç odaklı, hata toleransı düşük, sürekli vaaz veren, empati kavramıyla tanışmamış, egosu aşırı güçlü, etrafındakileri baskı altına alan otoriter liderler değil empati yapabilen, güvenilir, şeffaf, yaratıcı, yenilikçi, etkileyici, değişimi anlayan, motive eden ve ilham veren liderler sürdürülebilir başarıyı yakalamaktadır. Çünkü içinde yaşadığımız dönem daha esnek ve yaratıcı ortamlar yaratmamızı gerektirmektedir.
“Ortalama liderler çıtayı kendileri için yükseltirler; iyi liderler çıtayı başkaları için yükseltirler;büyük liderler kendi çıtalarını yükseltmeleri için diğerlerine ilham verirler.” - Orrin Woodward
Yazar: Atakan Genç